نهضت آزادي و ملي گرايان حاكم بر دولت موقت با آن كه همواره از دخالت نهادهاي انقلابي در كار خود شكايت داشتند اما پيوسته براي تسلط بر نهادهاي روييده از متن انقلاب در كنار كنترل نهادهاي رسمي (حتي ارتش) تلاش مي كردند. جالب است كه آنها اولين خيز را براي به دست گرفتن سپاه پاسداران انقلاب اسلامي با تشكيل مجموعه اي به نام «گارد ملي» آغاز كردند. در اين مجموعه كه در مدت اندكي به عنوان «سپاه پاسداران» شناخته شد، فردي مثل محمد محسن سازگارا - همكار كنوني نومحافظه كاران آمريكايي در موسسه اينترپرايز- مسئوليت واحد اطلاعات و تحقيقات را بر عهده داشت. در روزهاي اول ابراهيم يزدي مشاور نخست وزير، محمد توسلي(عضو فعلي مركزيت نهضت آزادي) را به فرماندهي اين مجموعه برگزيد.

توسلي از جمله كساني بود كه نقش رابط بين نهضت آزادي و ماموران اطلاعاتي و سياسي آمريكا را ايفا مي كرد. تلاش ملي گرايان براي قرار دادن سپاه تحت نظارت دولت موقت به دليل هوشياري اكثريت خط امامي موسسان سپاه و رايزني آنان با شهيد بهشتي بي نتيجه ماند و بالاخره اساسنامه سپاه در آن زمان اين نهاد انقلابي را تحت فرمان و نظارت شوراي انقلاب قرار داد. شايد يكي از ناراحتي هاي اعضاي دولت موقت اين بود كه تلاش آنها براي به دست آوردن كنترل كامل نهاد هاي انقلابي و مردمي مثل كميته انقلاب اسلامي، سپاه، جهادسازندگي و ... بي ثمر مانده بود. در اولين روزهاي پيروزي انقلاب فردي به نام سرهنگ توكلي سعي داشت كنترل كميته هاي انقلاب اسلامي را به دست گيرد. او همزمان به عنوان دستيار قرني تلاشي براي تسلط بر ارتش رهيده از رژيم سلطنت را آغاز كرد. در همان روزها جزئياتي از گفت و گوي سرهنگ توكلي با يك مامور سازمان سيا به نام رالفشانمن فاش شد.

او در اين گفت و گوها به مأمور سازمان سيا- كه به عنوان عضو هيئت اجرايي كميته آمريكايي حقوق بشر در ايران فعاليت مي كرد- تاكيد كرده بود: «اگر آمريكا و انگليس از او و ديگر افسران قابل اطمينان و واقع بين حمايت كند، در آينده منانع غرب و به ويژه اين دوكشور را حفظ خواهد كرد .» با فاش شدن اين خبر، توكلي ازمسئوليت خود (با عنوان رئيس ستاد عملياتي ارتش) كناره گيري كرد. او در مصاحبه اي با مطبوعات با بيان اين ادعا كه «سرلشكر قرني به دليل 25 سال دوري از ارتش، مسائل را آنچنان كه بايد درك نمي كند»گفت: «من شخصاً مايل بودم ستاد ارتش را بر عهده گيرم. اما اگر فرماندهي نيروي زميني را هم بدهند قبول مي كنم.» واقعيت اين است كه ارتش به دليل نوع نگاه بازرگان و يارانش تا مدت ها با گرايشي متفاوت با نيازهاي انقلاب اداره مي شد. حضرت آيت ا...العظمي خامنه اي كه در آن زمان به نمايندگي از امام راحل در جلسات شوراي عالي دفاع شركت مي كردند، آن دوره را اين گونه به ياد مي آورند: «تا چندماه بعد از انقلاب دستگاه مستشار ارتش آمريكا در يكي از نيروهاي سه گانه ارتش دم و دستگاه خودشان را داشتند.»